VNO-NCW en MKB-Nederland vrezen dat het voorstel voor de tegemoetkomingsregeling voor het energie-intensieve mkb (TEK), zoals dat bekend werd, niet toereikend is om ondernemers voldoende te helpen. De ondernemingsorganisaties gaan de regeling toetsen bij de betreffende sectoren en bedrijven en aan het binnenkort verruimde Europese crisiskader. ‘Belangrijk is dat de compensatie voor Nederlandse bedrijven gelijk is aan de steun in andere Europese landen om het speelveld gelijk te houden.’
De ondernemingsorganisaties spreken hun waardering uit voor de inzet en de snelheid waarmee EZK-minister Adriaansens met een voorstel voor de regeling voor tegemoetkoming van energiekosten (TEK) is gekomen. Op basis van de eerste geluiden uit hun achterban vrezen zij echter dat de regeling niet toereikend is. De drempel van 12,5 procent (energiekosten als percentage van de omzet) om voor de regeling in aanmerking te komen, lijkt veel bedrijven uit te sluiten. De maximumvergoeding van 160.000 euro schiet voor het energie-intensieve middenbedrijf flink tekort en ligt veel lager dan elders in Europa. In het binnenkort verruimde Europese crisiskader ligt de maximum vergoeding op 750.000 euro resp. 2 miljoen euro per bedrijf.’
Of de regeling in zijn huidige opzet de energie-intensieve bedrijven voldoende bereikt om het hoofd boven water te houden, moet de komende tijd blijken uit gesprekken die VNO-NCW en MKB-Nederland voeren met de betrokken sectoren.
Snel duidelijkheid nodig
De ondernemingsorganisaties hebben aangedrongen op een vorm van overbruggingsfinanciering voor bedrijven die nu dringend liquiditeit nodig hebben. De nieuwe regeling gaat immers op zijn vroegst pas op 1 april volgend jaar in, zij het met terugwerkende kracht tot 1 november. ‘Volgens de brief aan de Kamer kunnen ondernemers belastinguitstel of krediet bij de bank aanvragen. Voor het krijgen van liquiditeit in de komende maanden is het belangrijk dat bedrijven snel weten of ze straks dan daadwerkelijk van de regeling gebruik kunnen maken.’
Niet uit de pas lopen
In hun beoordeling van de regeling betrekken VNO-NCW en MKB-Nederland ook de ruimte. Die het binnenkort verruimde Europees steunkader voor compensatie biedt en kijken ze naar wat andere landen doen; zoals Duitsland, waar voor energie-intensieve bedrijven een 100% prijsplafond is voorgesteld.
‘Belangrijk voor het voortbestaan van ondernemingen in ons land is immers óók wat er in andere landen in de EU gebeurt, net over de grenzen en verder weg in Europa. Binnen de EU moet er een gelijk speelveld bestaan. De compensatie voor bedrijven hier moet niet uit de pas lopen met andere landen. Daar lijkt het nu wel op. Nederland volgt het huidige steunkader tot eind van dit jaar al niet, en geeft met de voorgestelde TEK een beperkte invulling van het komende nieuwe Brusselse kader voor 2023. Binnenkort wordt het steunkader definitief gepubliceerd en moeten we goed kijken wat dat betekent.’
Gevaar voor strategische onafhankelijkheid
De ondernemersverenigingen uiten ook hun zorgen over de steeds ingrijpender gevolgen. Van de hoge energieprijzen voor de grotere bedrijven in de basisindustrie in Europa. ‘Grote delen van de basisindustrie liggen stil en dat is een gevaar voor de strategische onafhankelijkheid. Van Europa op lange termijn. Ook kan het de Europese verduurzamingsstrategie ondermijnen en zijn er de effecten in de keten.’ Het gaat dan om bedrijven die bijvoorbeeld chemicaliën, glas. Bepaalde metalen en kunststoffen maken, die nodig zijn voor de productie van alledaagse zaken als medicijnen, tandenborstels en schoonmaakmiddelen.’
Europese aanpak nodig voor basisindustrie
Om te voorkomen dat basisindustrie verloren gaat én te bewaken dat verduurzaming hier blijft plaatsvinden, is een Europese aanpak vereist. Met bijvoorbeeld een plafond voor de gasprijs en/of gezamenlijke gasinkoop. Aan zo’n overlevingspakket zouden snelle verduurzaming en energiebesparing als voorwaarden voor hulp kunnen worden gesteld, aldus VNO-NCW en MKB-Nederland.
