De provincie Gelderland wekt steeds meer grootschalig zonne- en windenergie op. Het doel voor 2030 is 6,5 terrawattuur (TWh) per jaar. 64% is gerealiseerd of gepland (68% zon, 32% wind). De provincie is goed op weg, maar er moet nog veel gebeuren om in 2030 55% CO2 te besparen en in 2050 energieneutraal te zijn.
Voortgangsrapportages 5 van de 6 energieregio’s klaar
Nederland heeft 30 energieregio’s waarvan Gelderland 6: Rivierenland/Fruitdelta, Noord-Veluwe, Regio Foodvalley, Arnhem Nijmegen, Stedendriehoek en de Achterhoek. Hierin werken gemeenten, waterschappen en provincies samen aan het overschakelen op duurzame energie. De energieregio’s stellen een voortgangsrapportage op. Zo kunnen ze landelijk zien waar ze plannen moeten versnellen of aanpassen. De voortgangsrapportages worden op 1 juli 2023 naar het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (RES) gestuurd. De Achterhoek is nog niet klaar met de rapportage.
Extra aandacht nodig voor balans, betrokkenheid en betaalbaarheid
In de verschillende rapportages staan verschillende aandachtspunten. Zo moet er meer balans komen tussen wind- en zonne-energie. Voor een stabiel en betaalbaar elektriciteitsnetwerk. Ook is het belangrijk om nog beter inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties te betrekken bij de plannen en projecten. De regio’s noemen ook meer informatie over en financiële deelname in de parken.
Meer vaart maken
“De voortgangsrapportages laten zien dat we op de goede weg zijn en tegelijkertijd wordt overduidelijk dat we meer vaart moeten maken om over te schakelen op duurzame energie. Deze tijd laat zien hoe belangrijk het is om onafhankelijker te worden in onze energievoorziening en te kiezen voor duurzame energie. De elektriciteitsbehoefte neemt alleen maar toe. Van huishoudens, logistiek en industrie. Met alleen zonnepanelen op daken redden we het echt niet. Dat wordt te vaak gedacht. We moeten alles uit de kast halen. Er staan burgercoöperaties en ondernemers klaar met goede plannen. Realisatie daarvan moet sneller kunnen wat mij betreft. Teveel staat nu nog in de pijplijn in de wacht. Daarom ben ik blij dat de nieuwe coalitie heeft uitgesproken door te gaan met de Regionale Energiestrategieën”, Jan van der Meer, Provincie Gelderland.
Uitdagingen
In de rapportages staan ook de uitdagingen die de provincie heeft, zoals de noodzaak voor natuurherstel op de Veluwe (Natura 2000-gebied) en het beschermingsdoel voor de wespendief (een roofvogel die op de Veluwe broedt). Daarom mogen er nu geen windturbines komen in het natuurgebied. In de 1-8 kilometer-zone rond de Veluwe zijn beperkt windturbines toegestaan. Daarnaast noemen de energieregio’s onderwerpen zoals de file op het stroomnet (netcongestie) en maatschappelijke weerstand tegen grootschalige opwekking van duurzame elektriciteit op land. De partners werken gezamenlijk aan oplossingen voor deze uitdagingen.
Overgang naar duurzame warmte en energiebesparing
In de voortgangsrapportages staat ook hoever de warmtetransitie en de energiebesparing staat. Bij de start van het Nationaal Programma RES is ervan uitgegaan dat er 1,5% energie bespaard wordt per jaar, wat momenteel niet wordt behaald. De meeste gemeenten hebben hun warmtevisie klaar. Hierin staat hoe ze overschakelen op duurzame warmte. Sommigen gemeenten werken al aan concrete plannen, zoals de ontwikkeling van warmtenetten.
Overschakelen van fossiele naar hernieuwbare energie
Provincies, waterschappen en gemeenten werken samen om ervoor te zorgen dat er 35 terrawattuur (TWh) per jaar duurzame energie met windturbines en zonne-energie wordt opgewekt in 2030. De vervolgstap is naar energieneutraal in 2050. Dit is een afspraak uit het Nationaal Klimaatakkoord zodat de provincie nu en in de toekomst een stabiele, betaalbare en onafhankelijke energievoorziening heeft zonder uitstoot uit fossiele brandstoffen zoals gas en steenkool.